Wilde bijen

Behalve de bekende honingbij zijn er bij ons zo'n 350 soorten ‘wilde bijen’. Dat is een rijke en gediversifieer groep, elk met zijn eigenheden waar veel over te vertellen valt. De ene graaft een nestje in het zand, de andere huist in een holle rietstengel of gebruikt een oude kevergang in een stuk hout als kraamkamer. De meesten leven niet in een kolonie maar solitair. Ze zijn daardoor niet agressief.

Bijen worden gelokt door de geur van zoete nectar en zorgen door verspreiding van stuifmeel voor de bevruchting van planten en landbouwgewassen. Zonder bijen dus geen fruit, groenten, bloemen…

Bijen hebben het moeilijk, maar we kunnen hen helpen! Zo planten we gemengde hagen, heggen en houtkanten aan. Door de variatie in het aantal soorten kunnen de bijen smullen van stuifmeel en nectar van vroeg in de lente tot laat in het najaar. Ook de bloesems van hoogstamfruitbomen of wilgenkatjes zijn een belangrijke voedselbron. Daarnaast geven we advies rond het beheer van graslanden, zaaien we bloemenweides en verdelen we bloemenzaad zodat iedereen een bloemenakker kan inzaaien. Ook zorgen we voor nestgelegenheid: we plaatsen bijenwallen en bijenhotels. Ook ondersteunen we gemeentes bij de opmaak van een bijenplan of werken we samen met fruittelers om hun domeinen bijvriendelijk te maken.

Help je mee?

Wil jij ook iets doen voor bestuivers? Maak van je tuin een groen paradijs: zorg voor voldoende voedsel door je gras minder te maaien, bomen en struiken te planten of een bloemenakker in te zaaien. Heb je voldoende nectar en stuifmeel in je tuin? Dan kan je ook zorgen voor nestgelegenheid, door bijvoorbeeld een bijenhotel te knutselen.

Zaai een bloemenakker

Leg een bloemenweide aan

Plant hagen en bomen

Bouw een bijenhotel

Recente Realisaties

Bijenplan Tremelo

Gemeente Tremelo werkt al enkele jaren actief rond de versterking van de populaties van vele soorten (wilde) bijen. Deze hebben het moeilijk omdat ze minder voedsel en geschikte nestplaatsen vinden. In 2018 startte de gemeente een bijenwerkgroep op die rond de problematiek nadenkt. We zijn van bij het begin een actieve partner in dit verhaal. Binnen de werkgroep ontwikkelden we al heel wat ideeën. Met het biodiversiteitsproject ‘Bijenplan gemeente Tremelo’ willen we samen met gemeente Tremelo en Interleuven de handen uit de mouwen steken.

Op de eerste plaats onderzoeken we een aantal locaties in Tremelo zodat we weten welke bijen allemaal in de gemeente voorkomen. Er bestaan er in ons land meer dan 350 soorten bijen en elke soort heeft zijn eigen voorkeur qua voedselplanten als nestlocaties.Vervolgens kan het beheer van de onderzochte en andere terreinen aangepast worden ten voordele van de aanwezige soorten. Bepaalde terreinen kunnen ook met bijenvriendelijke planten en struiken aangeplant worden. Ook bij particuliere eigenaars liggen er nog heel wat kansen om de bijen te helpen. Het project wil hen sensibiliseren om ook in hun tuin maatregelen te nemen, door bijvoorbeeld minder te maaien, bloemenweides in te zaaien of een bijenhotel te plaatsen. Interleuven zal de hele uitwerking van het project in een draaiboek verwerken dat andere gemeenten kunnen gebruiken.

Holle wegen in Bekkevoort

Om een aantal soorten solitaire bijen een handje te helpen, kapten we in 2019 de gemeente Bekkevoort enkele taluds in een zestal holle wegen open. We kiezen voor een hakhoutbeheer van de aanwezige bomen en struiken. Daarbij zagen we de bomen af op een tiental centimeter boven de grond. In de volgende seizoenen schieten deze opnieuw uit. Na de kapping raakt extra zonlicht de bodem en warmt deze op, wat ideaal is voor bijen die in de grond nestelen.

In één van de zes holle wegen binnen het project troffen we 55 verschillende soorten bijen aan, waaronder de vierbandgroefbij die sinds 1953 niet meer werd waargenomen in België. Om onder meer deze zeldzame soort alle kansen op overleven te geven, hebben we meer open plekken gecreëerd in de holle wegen.

Dit project is gefinancierd binnen het Interreg V programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Ook Provincie Vlaams-Brabant en gemeente Bekkevoort leverden hun financiële steun.

Meer natuur voor pittig fruit

Zonder bijen geen fruit! In de belangrijkste fruitregio's bundelden we de afgelopen drie jaar de krachten om de natuur meer ruimte te geven in de fruitteelt. Met meer dan honderd fruittelers, zeven organisaties uit Nederland en Vlaanderen, en verschillende gemeenten en andere spelers zorgden we voor duurzame kansen voor (wilde) bijen, vleermuizen en vogels. Die garanderen in ruil daarvoor een goede oogst. Het project was een samenwerking tussen Regionaal Landschap Zuid-Hageland, Regionaal Landschap Noord-Hageland, Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren, Natuurrijk Limburg, Stichting Landschapsbeheer Zeeland, Proefcentrum Fruitteelt en Provincie Vlaams-Brabant.

We ondernamen actie op verschillende niveaus. Zo was er een samenwerking op bedrijfsniveau, gericht op de maatregelen die een fruitteler kan nemen om zijn laagstamplantages aantrekkelijker te maken voor (wilde) bijen en andere dieren.
Daarnaast stelden we met verschillende gemeenten een bijenplan op en lokale overheden konden ook een bijencharter ondertekenen. Bovendien voerden we samen campagne om elke inwoner te leren hoe je een bijvriendelijke tuin inricht.