Bij een Regionaal Landschap dat naar twee rivieren is genoemd, kan het haast niet anders dan dat water een grote rol speelt. Maar naast de grote, stromende rivieren, wordt ons landschap ook gekenmerkt door talloze grachten, sloten, poelen, wetlands en turfputten die elk een wonderlijk minibiotoopje vormen.
Ooit waren deze talrijke kleine stilstaande waterpartijen veel meer vertegenwoordigd in ons landschap. Ze vervulden namelijk een zekere functie voor de mens. Helaas wordt hun bestaan nu bedreigd omdat ze hun oorspronkelijke bestaansreden veelal zijn verloren. Maar poelen zijn nog steeds van onschatbare waarde. Ze bevorderen de populaties van amfibieën als kikkers en salamanders, er groeien specifieke oever- en waterplanten en de aanwezigheid van diverse insecten lokt vele vogels. Bovendien zijn ze bijzonder waardevol in de strijd tegen klimaatverandering. We helpen je eigenaars dan ook graag om een poel of sloot te laten aanleggen of herstellen en werken mee aan het herstellen van natte natuur in het landschap.
Verschillende eigenschappen zoals locatie, vorm, diepte en plantgoed bepalen mee of de (her)aanleg van een poel een succes wordt. Wij kunnen hierin adviseren en meewerken om de werken goed te laten verlopen door vergunningen en aannemers te helpen regelen. Ook gaan onze medewerkers actief op zoek naar poelen die aan herstel toe zijn of naar locaties waar poelen goed tot hun recht zouden komen.
De waterelementen in ons landschap dragen meestal een verhaal met zich mee. Ze kunnen ons vertellen hoe onze voorouders woonden en leefden. Poelen, plassen en brede grachten kwamen in een niet zo ver verleden veel meer voor dan vandaag, omdat ze een bepaalde functie hadden.
Ze werden gegraven als visvijver, als drinkpoel voor vee, als put om vlas in te roten, als turfput, als walgracht bij een imposante hoeve, enzovoort.
Met die oude gebruiken zijn ook de putten zelf dikwijls verdwenen, al vind je nog heel vaak sporen ervan in ons landschap.
Hoewel het voortbestaan van poelen vele jaren werd bedreigd en hun aantal met rasse schreden achteruit is gegaan, speelt het water in ons landschap ongetwijfeld een belangrijke rol in onze toekomst.
Natte natuur speelt een cruciale rol in onze strijd tegen de gevolgen van klimaatverandering. Met het Vlaamse Sigmaplan en het Europese project LIFE Sparc krijgen overstromingsgebieden, wetlands en ontpolderingen plaats in ons landschap als waterbuffer.
Ook bij onze projecten Natuur in de buurt wordt bijzondere aandacht geschonken aan (regen)water, bijvoorbeeld door het water te laten aflopen in een wadi die tegelijk een avontuurlijk spelelement als een spons vormt waar het water langzaam in de bodem kan sijpelen.
Ooit nuttig voor de mens, nu van onschatbare waarde voor de natuur
Hoewel heel wat poelen, beken en sloten al verdwenen zijn of hun oorspronkelijke functie zijn verloren, blijven ze bijzonder waardevol. Het zijn immers schatkamers vol biodiversiteit. Je vindt er specifieke planten zoals gele lis, waterranonkel en sterrenkroos die op hun beurt insecten zoals libellen aantrekken. Kikkers, padden en salamanders kunnen zich hier voortplanten en voedsel vinden. Andere dieren gebruiken poelen als stapstenen om zich door het landschap te verplaatsen.
Recente realisaties:
januari 2020
RLSD herstelt 300ste poel!
In januari 2020 kon ons poelenproject uitpakken met een nieuwe mijlpaal: we haalden de kaap van 300 herstelde en nieuw gegraven poelen!
Regionaal Landschap Schelde-Durme kan rekenen op tal van vrijwilligers die zich inzetten voor onze regio. We stelden enkele vragen aan Astrid Martens (69), woonachtig te Tielrode (deelgemeente van Temse) en vrijwilliger bij onze poelenwerking.
