Projecten

Gebiedsgerichte werking Demer- en Laakvallei

Gebiedsgerichte werking Demer- en Laakvallei



Delen

De Demer in beweging

In het uiterste noorden van het Hageland slingert de Demer van west naar oost doorheen de ijzerzandsteenheuvels. Deze vallei vormt de geografische grens met de zandige Kempen en is sinds mensenheugenis het toneel van bierbrouwerijen, overstromingen, hooilanden, zwemmen, scheepvaart, turfstekers, moerassen enz.

© Stefan Smets

Brochure 'Het ABC van de Demervallei'

Een 'loop' door de geschiedenis

Metershoge dijken, populieren en een rechtgetrokken rivier; zo kennen we de Demervallei vandaag allemaal. Maar hoe zag de vallei er vroeger uit en hoe verdiende men er zijn brood? Aan de hand van interviews met landbouwers, molenaars, bierbrouwers, jagers, boswachters, natuurliefhebbers en vele anderen kunnen we een blik werpen op het leven zoals het was. Een tijd waarin je kon zwemmen en vissen in de Demer en van onthaasten nog geen sprake was. De vallei zorgde voor voedsel, had een strategische waarde en kende een uitzonderlijk rijke fauna en flora. Eeuwenlang veranderde het leven er nauwelijks. Het keerpunt kwam er in de jaren 1950.

Deze brochure vertelt je het vroegere verhaal en de drastische veranderingen in het landschap na de Tweede Wereldoorlog. Na enkele weetjes en uitleg over het ontstaan van de rivier maak je kennis met de ziel van de Demervallei...

De brochure is opgesteld aan de hand van het alfabet. Per letter halen we enkele typische oude landgebruiken en kenmerken van de vallei aan. 

Download brochure

Demer en Laak door de jaren heen

©

2022

Landschappen voor het leven

Begin januari 2022 honoreerden ministers Demir en Diependaele zes kandidaat-nationale parken en zeven kandidaat-landschapsparken met een ticket tot de volgende ronde. Helaas werd het kandidaat-nationaal park Demervallei, niet geselecteerd. Lees hier het standpunt van de regionale landschappen.

©

2021

Opmaak dossiervoorstel voor de oprichting van een Nationaal park Demervallei

Op 15 september dienden we een kandidaatsdossier nationaal park in voor de Demervallei namens een sterke coalitie van gebiedsbeheerders, 17 gemeenten, 2 provincies, 2 bekkenbesturen, toeristische en middenveldorganisaties. Heel wat partners werken al jaren samen aan waterveiligheid, natuurontwikkeling, landbouw en zachte recreatie in de vallei. Deze projectoproep leek een aantal Demerpartners dan ook een mooie kans om die samenwerking te bestendigen en te verdiepen en een nieuwe impuls te geven aan het gebied.

©

2021

Erkenning van Demer- en Laakvallei als erfgoedlandschap

De Demer- en Laakvallei tussen Diest en Werchter wordt erkend als erfgoedlandschap. Met 3266 hectare is het ook meteen het grootste erfgoedlandschap in Vlaanderen. 

© Stefan Smets

2021

Definitieve vastlegging gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) 'Demervallei en Laak tussen Diest en Werchter'

Op voorstel van Vlaams minister Zuhal Demir keurde de Vlaamse Regering op 26 februari 2021 het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Demervallei en Laak tussen Diest en Werchter’ principieel goed. Het plangebied omvat de vallei van Demer en Laak op het grondgebied van Diest, Scherpenheuvel-Zichem, Aarschot, Begijnendijk, Tremelo en Rotselaar in de provincie Vlaams-Brabant. Over dit plan wordt vervolgens advies aan de Raad van State gevraagd. 

© Yves Adams

2019

Aansluiting eerste meander

Binnen het Sigmaproject Demervallei herstelt de Vlaamse Waterweg de kronkelende loop van de Demer door tientallen afgesneden bochten opnieuw aan te sluiten. In de deelzone Vinkenberg, tussen Diest en Scherpenheuvel-Zichem, takte de Vlaamse Waterweg in 2019 de eerste meander op de rivier aan. De werken aan de eerste Demerbocht in de Demervallei kaderden binnen het Europese LIFE-project Belini. In de lente en zomer van 2020 volgden nog enkele andere meanders tussen Aarschot en Rotselaar. Deze terreinrealisaties kaderen in het Sigmaplan. 

©

2019

Start Landinrichtingsproject WaterLandSchap in de Laakvallei

De Laak maakt deel uit van het Dijle- Zennebekken, en is een oude zijloop van de Demer.  Met dit project willen de partners de Laakvallei als onderdeel van het strategisch project Demervallei inrichten. Concreet zal er gewerkt worden aan:
  • Hydrologie: herstel verbinding met de Demer
  • Zachte recreatie: ontsluiting van de vallei via tragewegennetwerk
  • Ecologie: herstel waterkwaliteit, aanpak vismigratieknelpunten
  • Landbouw: verweving landbouw en natuur, verbreding landbouwactiviteit
Langsheen De Laak, wordt 18.500 euro geïnvesteerd in het duurzaam beheer van rietkragen. Rietkragen zorgen namelijk voor waterzuivering en het langzamer laten afstromen van het water.?

©

2016 - 2019

Derde traject van het Strategisch Project en Laak

Tijdens een derde traject van het strategisch project zorgden we voor de gebiedsgerichte integratie van lopende en nieuwe lokale initiatieven, regionale hefboomprojecten en plannen.

©

2016

Integrale visie voor de Demervallei en Laak van Diest tot Werchter

De integrale visie is een leidraad met vastgelegde visie, het te volgen scenario, diverse uit te voeren acties en lijst met beslissingspunten van de verschillende betrokken administraties en beleidsniveaus

© De Vlaamse Waterweg

2012 - 2015

Tweede traject van het Strategisch Project Demervallei en Laak

Vraag vanuit de Principiële beslissing naar bestendiging coördinatie. Tijdens dit traject volgt de concrete uitwerking van deze krachtlijnen onder overkoepelende werking van het Sigmaplan.

Doel van het traject is om de strategie voor de gebiedsgerichte ontwikkeling verder te concretiseren alsook voorzien in de realisatie van het ‘Actieprogramma’.

©

2011

Ondertekening Principiële beslissing

De bestaande gebiedscoalitie werd uitgebreid naar een actieve samenwerking met het Vlaamse niveau, wat een primeur is voor Vlaanderen. Hierbij komt het integraal uitvoeringsprogramma voor de Demervallei van Diest tot Werchter tot stand.

©

2009

Ondertekening Demercharter

In het Demercharter onderschreven we de samenwerking met Provincie Vlaams-Brabant en de Demergemeenten.

©

2008

Het ABC van de Demervallei

Deze brochure vertelt je het vroegere verhaal en de drastische veranderingen in het landschap na de Tweede Wereldoorlog. Na enkele weetjes en uitleg over het ontstaan van de rivier maak je kennis met de ziel van de Demervallei... Bij het maken van de brochure onderzochten en beschreven we de identiteit van de vallei.

© Wouter Pattyn

2007 - 2010

Strategisch Project Demervallei

Het Strategisch project Demervallei gaat in 2007 van start. Het Regionaal Landschap Noord-Hageland neemt hierbij een belangrijke regierol in handen, door de opzet van een organisatiestructuur en het afstemmen van de verschillende beleidsplannen. Binnen het project worden verschillende studies en acties die kaderen in het 'Ontwikkelingsplan Demer' gebundeld. Dit is het eerste strategisch project in Vlaanderen dat zich situeert in het buitengebied. 

©

2004

Ontwikkelingsplan Demer

Sinds 2004 neemt het Regionaal Landschap Noord-Hageland een regierol op in de vallei van Demer-en Laak. Als eerste stap werd het ontwikkelingsplan Demer opgemaakt. Doel van dat plan is om het overstromingsgevaar tussen Diest en Werchter terugdringen en tegelijk de verdroging tegengaan door de Demer opnieuw een natuurlijker uitzicht te geven. Dit gebeurt door meer ruimte geven aan de rivier. 

©

13 september 1998

Zware overstroming Demervallei

De Demer valt niet te temmen. In heel de Demervallei moesten de zandzakjes de laatste decennia al meermaals worden bovengehaald. Vooral de zware overstroming van 1998 zal de bewoners bijblijven.Na overvloedige regen treedt de rivier uit zijn oevers en zet grote gebieden onder water. Dit was het signaal voor verschillende beleidsmakers dat het waterbeheer een andere aanpak behoefde.