Toekomstnota 2030 Regionale Landschappen

Vlaanderen wordt niet groter

Onze open ruimte is een waardevol maar kwetsbaar publiek goed. We hebben haar nodig voor klimaatbuffering, biodiversiteit, voedselproductie en onze gezondheid. We zoeken er rust en ontspanning. We delen haar met anderen: met mensen, dieren en planten. Velen, met soms uiteenlopende belangen, zijn betrokken bij de open ruimte en nemen er eigen initiatieven. Helaas is open ruimte schaars en staat ze onder druk. Daarenboven is de weinige open ruimte die ons nog rest zeer versnipperd. Om deze problemen aan te pakken is een integrale benadering essentieel. Enkel zo kunnen we de vooropgestelde duurzame ontwikkelingsdoelen, onder andere rond omgevingskwaliteit, biodiversiteit en klimaatverandering realiseren. De landschapsbenadering is hiervoor een krachtig instrument dat vraagt om een vertaling op beleidsniveau. Deze benadering houdt rekening met de fysische situatie van een gebied, met de natuur en met wat mensen erin beleven en ondernemen.

Regionale landschappen verbinden

Regionale landschappen zijn organisaties die werken in een streek met een eigen identiteit en met specifieke natuur- en landschapswaarden. In Vlaanderen zijn er 16; ze worden gesubsidieerd door de provincies. Zij werken volgens een zelfde organisatiemodel, waarin lokale en provinciale besturen en alle actoren van de open ruimte constructief samenwerken. Ze maken de koppeling tussen beleid en noden
enerzijds en tussen beleidsmakers en uitvoerders anderzijds. Zo werken zij verbindend. In hun projecten rond natuur en landschap zetten ze maximaal in op het creëren van draagvlak en het weven van een hecht natuurlijk en menselijk netwerk. Zij werken efficiënt, doelmatig en flexibel. Bovenal werken ze geïntegreerd, omdat het landschap vele dimensies bevat die afstemming met tal van beleidsdomeinen vereist. Regionale landschappen vormen platforms waar ze vanuit hun visie op een kwalitatief landschap samen met hun partners initiatieven nemen en maatwerk voor de streek leveren.

Van draagvlak tot schop in de grond

Regionale landschappen hebben opdrachten en verantwoordelijkheden vanuit verschillende beleidsdomeinen en beleidsniveaus. Zij hebben nood aan een betere afstemming, een duidelijker mandaat en voldoende middelen. Op die manier kunnen de regionale landschappen blijvend een hefboom zijn voor hun regio, met een meer doelmatige inzet van mensen en middelen.

Binnen dit beleidskader willen de regionale landschappen inzetten op vijf prioriteiten.

• Veranker het organisatiemodel van de regionale landschappen structureel
• Maak robuuste landschappen een van de hoekstenen van het klimaatbeleid
• Veranker het Loket Onderhoud Buitengebied
• Garandeer kwaliteitsvolle landschappen op lange termijn
• Integreer natuur, erfgoed en landschapszorg
• Een evidente keuze voor de toekomst