Agenda

Provinciale landschapsdag - houtig erfgoed

Inventarisatie, waardering en beheer van houtig erfgoed: hoe gaat dat in de praktijk? Leer van experts en verken daarna de praktijk tijdens een excursie.

Inschrijven

Piso Tienen

Startplaats

25 maart 2023 | 10u00

Start

25 maart 2023 | 17u00

Einde

Gratis

prijs
Delen

Bomen in de aftakelingsfase of veteraanbomen: welke kenmerken vertonen ze en welke ecologische en cultuurhistorische waarde hebben ze? Welk beheer bezorgt deze markante bomen een veilig en langer leven? En kan de historische cultuurvorm te allen tijde behouden blijven? 

Aan de basis van duurzaam behoud en aangepast beheer van houtig erfgoed ligt een kwaliteitsvolle inventarisatie. Wie is hiervoor verantwoordelijk en welke ondersteuning is mogelijk? En hoe wordt dit in de praktijk aangepakt?

Ga mee op pad en verken al deze aspecten op het terrein tijdens de excursies in Hoegaarden, Kortenaken, Meldert en Tienen. 

Programma

  • 9:30 uur: ontvangst
  • 10 uur: Verwelkoming 
  • 10:10 uur: Aandacht voor toekomstige veteraanbomen, schatkamers voor biodiversiteit - Roosmarijn Steeman, Natuurpunt Studie
  • 10:35 uur: Veteraanbomen in alle vormen, de historische cultuurvorm bewaren bij zware biomechanische gebreken - Nico D’hamers, PAN Boombeheer
  • 11 uur: pauze
  • 11:15 uur: Wie kan houtig erfgoed inventariseren? Rollenverdeling en verantwoordelijkheden - Katrien Verwinnen en Koen Smets, Agentschap Onroerend Erfgoed
  • 11:40 uur: Houtig erfgoed in Haacht: inventarisatie als basis voor beheer en beleid’ - Wim Aertsen, Regionaal Landschap Dijleland en Joachim Piens, IOED WinAr
  • 12:10 uur: broodjeslunch
  • 13:10 uur: vertrek excursies Hoegaarden, Kortenaken en Meldert (busvervoer is voorzien)
  • 13:30 uur: vertrek wandeling Tienen
  • 15:45 uur: aankomst PISO
  • Afsluitende drink (tot 17 uur)

Praktische info

Wanneer:  tot

Waar: PISO Tienen, Alexianenweg 2, 3300 Tienen

Gratis deelname, inschrijven verplicht!

Inschrijven

Deze studiedag is een organisatie van de provincie Vlaams-Brabant in samenwerking met Regionaal Landschap Zuid-Hageland, de stad Tienen, gemeente Hoegaarden, IOED Portiva, Natuurpunt en Agentschap Onroerend Erfgoed

Excursies

Hoegaarden - Historiek en beheer van parkbomen in 2 Hoegaardse parken

Op verkenning door 2 Hoegaardse parken met bijzondere bomen. Van het beschermde openbare ‘Park van Hoegaarden’ in het centrum tot de scholensite van parkdomein Mariadal. Twee verschillende parken qua historiek en gebruik, maar beide met waardevol houtig erfgoed én met heel wat in beweging rond het beheer van de bomen. De gidsen gaan dieper in op inventarisatie, onderzoek en beheer van het houtig erfgoed. Onderweg bekijken we ook een inspirerende standplaatsverbetering van een eik op een plein. 

  • Bustrip tot Hoegaarden en wandeling van 2 à 3 km (verhard en goed toegankelijke paden)
  • Begeleiding 
    • Bart Opstaele (Greenspot, beheerplan Park van Hoegaarden)
    • Robbert Jan Jackers (gemeente Hoegaarden)
    • Niels Arnauts (boomzorg DeBeer@DeVos) 
    • Joachim Lambrechts (Regionaal Landschap Zuid-Hageland)  

Kortenaken - Sprookjesbomen van Liefkensrode

Je ontdekt 3 bijzondere houtig erfgoedelementen nabij de historische hoeve van Liefkensrode, Kortenaken. Op slechts enkele honderden meters van elkaar vind je 3 indrukwekkende relicten: een oude en karaktervolle dreef in tamme kastanje, een tot de verbeelding sprekende solitaire knothaagbeuk en een relict van een verstrengelde oude haag die uit een sprookje lijkt te komen. Bekijk de landschapselementen door verschillende brillen: erfgoedwaarde, natuurwaarde, landschappelijke betekenis, … Hoeveel geheimen geven de sprookjesbomen prijs en welke toekomst ligt er voor hen?

  • Busrit naar Kortenaken. Wandeling 1,5 à 2 km (deels onverhard)
  • Begeleiding
    • Dolf Imbrechts (Regionaal Landschap Zuid-Hageland)
    • Koen Smets (Agentschap Onroerend Erfgoed)
    • Roosmarijn Steeman (Natuurpunt Studie)

Meldert - Veteraanbomen in Meldertbos

Het oude kasteeldomein van Meldert (49 ha) is een uitzonderlijk bos in de leemstreek. In het late Engelse landschapspark - de basis van het natuurgebied Meldertbos - ontdek je het verhaal achter de bomen die aangeplant zijn in ca. 1850. In 1911 voegde stedenbouwkundige en architect Louis Van der Swaelmen nog een moderne tuinlaag toe met een ander pallet aan bomen.

De oude bomen kregen hier tijd en ruimte gezien het gebied onbeheerd bleef na WOII.  In 1992 zette Natuurpunt het natuurgebied Meldertbos opnieuw op de kaart. Veel terreinwerk, een historische studie, een natuurbeheerplan en een erfgoedbeheerplan leidden tot nieuwe inzichten over het domein. Oude (verborgen) gebruiken en verschillende beheersvormen komen aan bod tijdens de wandeling. 

  • Bustrip tot Meldert. Wandeling 2 km (stevige schoenen voorzien).
  • Begeleiding: Natuurpunt Hoegaarden en Natuurpunt Oost-Brabant Werkgroep natuur en erfgoed

Tienen - Historisch waardevolle bomen in de Tiense binnenstad: hoe omgaan met houtig erfgoed in stedelijk weefsel?

Op de Grote Markt ontdek je de integratie van de bestaande historisch waardevolle paardenkastanjes in het nieuwe ontwerp. Ook de geschiedenis van de Tiense vesten komt aan bod. Welke historische groenelementen vind je hier terug en wat dienen we te behouden voor de komende generaties? 

Aan de hand van enkele historische afbeeldingen en een aantal relicten waan je je in het in 1962 verdwenen Sint-Jorispark. Je sluit de wandeling af in de Hortus Thenensis. Het huidige stadspark is een creatie van Léon Van den Bossche als botanische privétuin, aangelegd tussen 1886 en 1910. Zowel de geschiedenis als de merkwaardige bomen komen aan bod. Tijdens de wandeling passeer je bij enkele waardevolle bomen en komt de opgemaakte inventaris (’20-’21) met bijzondere bomen aan bod.

  • Vertrek te voet aan het PISO
  • Begeleiding
    • Jef Vanwinkelen (projectleider bij de afdeling stadsontwikkeling van de stad Tienen)
    • Tom Debruyne en Tom Van de Sijpe (consulenten IOED PORTIVA)